Çocuk ve Ergen Psikiyatristi

Dr. Erdem Beyoğlu

Güncel adıyla Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) çocukların iletişim ve sosyal becerilerinin bozulduğu ve yineleyici davranışların olduğu nörogelişimsel bir rahatsızlıktır.

 

Nedenleri

 

Günümüze kadar yapılan çalışmalar sonucunda suçlanabilecek kesin bir neden ortaya konmasa da güncel çalışmalar daha çok genetik etkenlerin ön planda olduğunu göstermektedir.

 

Özellikle Tuberoskleroz, Frajil-X, Nörofibromatozis gibi genetik rahatsızlıklarda Otizm’e daha sık rastlanması bu görüşü desteklemektedir.

 

Ayrıca ileri baba yaşının, doğum sırasında bebeğin oksijensiz kalmasının, hamilelik sürecinde geçirilen enfeksiyonların, hava kirliliğinin riski arttırdığı düşünülmektedir.

 

Belirtileri

 

Temel belirtiler arasında konuşmada gerilik, göz teması kurmada kısıtlılık, seslenildiğinde bakmama, yineleyici davranışlar en önde gelenlerdendir. Ancak belirtilerin yaşa göre dağılımında değişiklikler görülmektedir. Bunlar;

 

6 — 12 Aylar

 

• Sıklıkla babıldamanın yani ses çıkarmanın çok az olması veya hiç olmaması,
• Annesinin yüzüne bakmaması, ilgilenmemesi,
• Seslenildiğinde bakmaması,
• Göz temasının olmaması veya kısıtlı olması,
• Karşılıklı gülümsemenin olmaması,
• Kucağa alındığında sakinleşememesi,
• Oyuncaklarla olağan şekilde oynamaması,
• Nesnelerin daha çok bir yeriyle aşırı ilgilenmesi gözlenebilir.

 

 

1 — 2 Yaş

 

• Sıklıkla göz temasında yetersizlik,
• Kanat çırpma, parmak ucunda yürüme,
• Oyuncaklarla olağan şekilde oynamaması yani oyuncak arabayı sürmek yerine tekerlerini döndürmek gibi dönen eşyalara karşı ilgisi
• Oyuncakları dizmek gibi yineleyici davranışları,
• İletişimde kısıtlılığı,
• iletişime girmeye karşı isteksizliği ve
• Yaşıtlarına göre dili anlamada zorlanmalar gözlenmektedir.

 

2 — 3 yaş

 

Ailelerin en sık başvurduğu yaş grubudur.

 

En sık başvuru nedeni ise konuşmada gecikmedir.

 

Sık görülen belirtiler;

 

• Sıklıkla yalnızlığı tercih ettikleri,
• Diğer çocuklara bakmadıkları, ilgilenmedikleri,
• Yakalamaca gibi basit taklide dayalı oyunların olmaması,
• Sosyal gülümsemelerinin olmadığı,
• Konuşma geriliği,
• Yönergeleri anlama güçlüğü,
• El-kol çırpma, sallanma, etrafında dönme gibi tekrarlayıcı hareketleri olduğu görülmektedir.

 

 

Tanı

Otizm tanısı Çocuk ve Ergen Psikiyatristleri tarafından konulmaktadır.

 

Günümüzde olabildiğince küçük yaşta tanı konmaya çalışılmaktadır.

 

Erken tanı ile bireylerin bağımlı hayattan bağımsız hayata geçişleri desteklenmektedir. Böylelikle ailelerinin yakın bakımlarından uzak, kendi başlarına yaşamlarını sürdürebilen bireylerin olması hedeflenmektedir.

 

Tedavi

 

Temel bir ilaç tedavisi bulunmamaktadır. Ancak günümüzde kabul edilen en önemli tedavisi özel eğitimdir.

 

Günümüzde çeşitli tedavilerin “alternatif tedavi” olarak ortaya atıldığı görülmektedir. Ancak “Alternatif tedavilerin” olabilmesi için günümüzde yeterli kabul görmüş ve kanıtlanmış çalışmaların olmadığı görülmektedir. Dolayısıyla alternatif bir “tedavi” olanağından halen bahsedememekteyiz.

 

Günümüzde kabul edilen tek durum ise spordur. Yapılan çalışmalarda özel eğitime ek olarak spora giden çocukların sinirli davranışlarında azalmaların olduğu gözlenmektedir. Dolayısı ile spor özel eğitimin yerine değil ancak yanında olması halinde gelişimlerine olumlu katkı yaptığı kabul edilmektedir.