Klinik Psikolog Naife Sevdalı Zaim
Hamilelik şüphesiz kadınların geçirdiği en keyifli ve en güzel süreçlerden biridir. Hamilelik döneminde ortaya çıkan fizyolojik belirtilere duygusal (psikolojik) belirtiler de eşlik etmektedir. Bu duygusal belirtiler zaman zaman olumlu olurken zaman zaman olumsuz olabilmektedir. Bu belirtiler her kadında hamileliğin farklı aşamalarında farklı şekillerde ortaya çıkabilmektedir.
Hamileliğin ilk üç aylık döneminde ortaya çıkan endişeler daha çok bebeğin hayatta kalabilmesi ve sağlıklı olabilmesiyle alakalı olmaktadır. Bu dönemde anne adayı bebeğini korumak için onunla ilgili her şeyi yaşamının odak noktası haline getirir. Anne adayları hamileliğin ilk süreçlerinde genellikle kendi bedenleri ile ilgili endişeler ve kaygılar yaşamaktadırlar. Fakat tüm anne adaylarının unutmaması gereken en önemli noktalardan biri ise bebeğin ve annenin sağlığının paralellik göstermesidir. Bebeğin sağlık durumu bu süreçte çok önemlidir. Bebeğin sağlığı için yeterli besinin alınması çok önemlidir. Bu yüzden anne adaylarının özellikle “kilo alacağım”, “eşim beni beğenmeyecek”, “ eskisi gibi çekici olamayacağım” gibi kaygıları olmadan sağlıklı bir şekilde ne gereğinden fazla ne de gereğinden az olarak beslenmesine dikkat etmesi gerekmektedir. Hamileliğin bu sürecinde ortaya çıkan bulantı, iştahsızlık, halsizlik, uyku problemleri, yorgunluk belirtilerine bağlı olarak anne adayları zaman zaman karmaşık duygular hissedebilmektedirler.
Bu süreci başarılı bir şekilde atlattıktan sonraki üç aylık süreçte ise hamileliğin tadı çıkarılmaya başlanır. Bu süreçte daha mutlu ve keyifli bir süreç yaşanmaktadır. Bunun nedeni ise ilk üç ayda ortaya yoğun bir şekilde çıkan hormonal değişikliklerin etkisinin azalması sonucunda mide bulantılarının ve kusmaların artık azalmasıdır. Bu semptomlara bağlı olarak daha önceden ortaya çıkan psikolojik gerginlikler de doğal olarak azalmaya başlar. Bu süreçte, anne adayları hamileliklerine yoğunlaşmakta vücutlarındaki hamilelik belirtilerine ve bebeklerine alışmakta olup psikolojik olarak kendilerini mutlu hissetmektedir. Fakat zaman zaman ilerleyen fiziksel hamilelik belirtilerine bağlı olarak (kilo artışı, karın büyümesi, cilt lekeleri, vücutta şişlikler vb.) endişe ve kaygılarını tekrar yaşayabilmektedirler. Bu süreçte anne adayının yakınlarının anne adayına karşı olan tutumları çok önemlidir. Anne adayına karşı hoşgörülü, anlayışlı ve olumlu tutumlar anne adayının hamilelik sürecini psikolojik açıdan daha rahat bir şekilde geçirmesini sağlamaktadır.
Son üç aylık dönemde ise anne adaylarının kaygıları hem kendileriyle hem de bebekleriyle alakalı olarak tekrar belirmeye başlamaktadır. Fizyolojik değişimlere bağlı olarak ortaya çıkan hormonal değişimler anne adaylarının psikolojik durumunu olumlu yada olumsuz olarak etkileyebilmektedir. Kaygılı ve endişeli bir yapısı olan anne adayı bu süreçte hormonların da etkisiyle süreci daha fazla kaygılanarak, endişelenerek veya korkularla geçirebilmektedir. Hamilelik her anne adayının psikolojisini farklı şekilde etkilemektedir. Buradaki en önemli olan faktör ise anne ve baba adaylarının annelik ve babalık sorumluluğuna hazır olmasıdır. Aksi takdirde ortaya çıkan endişe ve korku, hamilelik sürecinde anne ve baba adayının psikolojisini büyük oranda olumsuz etkilemektedir. Son üç aylık dönemde anne adaylarının yaşadıkları en büyük kaygılar genellikle iyi bir anne olabilecek miyim düşüncesi, yeni bir hayat düzenin onları beklemesi, bir bebeğin sorumluluğunu üstlenmekle alakalıdır. Bu tür duyguları yaşamak normal olarak kabul edilsede, anne adaylarının endişelerinin kontrol edilemeyecek boyuta gelmesine bağlı olarak günlük hayatı etkilemeye başlamasıyla uzman bir psikologdan yardım alarak süreci çok daha keyifli ve rahat bir şekilde atlatabilmektedirler.
Son olarak, hamilelik sürecinde ortaya çıkan tüm duygusal belirtilere rağmen anne adayının eşinden, ailesinden, ve arkadaşlarından gördüğü olumlu tutum ve yaklaşımlarla birlikte aldığı destek hamilelik sürecinde anne adayının karşılaştığı problemlere baş etme becerilerini daha güçlü hale getirecek ve hamilelik dönemini daha mutlu ve huzurlu geçirmesini sağlayacaktır.
