Ayın Masalı: Fedakar Eşek ve Tembel Öküz

Köylünün birinin bir eşeği ve bir öküzü varmış. Aile bireyleri gibi bu iki hayvan da toprakların işlenmesinde, yüklerin taşınmasında çalışırlarmış.

Öküze, ağır işlerde biraz daha fazla iş düşermiş. Toprağı sürmede köylü eşeğiyle değil, öküzüyle çalışırmış. Sabahları öküzle evden çıkar akşam karanlığına kadar da tarlalarda çalışırmış.

Eşeği ise haftada bir gün kurulan kasaba pazarına gitmede kullanırmış. Pazarda satacağı ürünlerini sepetlerle eşeğe yükler, sonra da kasabadan tuz, yağ, şeker gibi köyde bulunmayan malzemeler satın alarak, köye geri dönermiş.

Öküz, eşeğin bu rahatlığını çok kıskanırmış. Akşamları ahırda karşılaştıklarında öküz günün yorgunluğuyla inler, eşeğe de az çalıştığı için sitem edermiş. Yine böyle çok yorulduğu bir günün ardından, öküz hayatından şikayet ederken, eşeğin aklına bir fikir gelmiş; “Sana bir önerim var. Biraz sonra sahibimiz bize saman getirdiğinde sakın bir şey yeme. Hatta ayakta bile durma. Samanların arasına çök, başını da yere daya. Senin hasta olduğunu sanacak ve yarın seni rahat bırakacaktır.”

Gerçekten de eşeğin tahmin ettiği gibi olmuş. Köylü, öküzün hasta olduğunu düşünüp ertesi gün onu tarlaya götürmemiş. Ama işlerin de yürümesi gerektiğinden eşeği işe koşmuş. Eşek “Öküzün hakkı varmış. Gerçekten de bu iş dayanılacak gibi değil” diye düşünmüş ama bir günlük dinlenmeyi de öküze çok görmeyecek kadar da iyi niyetliymiş. Akşam eve döndüğünde öküz yine yerde yatıyormuş. Anlaşılan dinlenme çok hoşuna gitmiş ve öküz bu numarayı sürdürmekte kararlıymış. Eşek üç gün öküzün yerine işe gitmek zorunda kalmış. Sonunda akşam eve geldiğinde öküze;

“Dostum bugün ne duyduğumu bilmek istersin! Sahibimiz bugün tarlayı sürerken komşusuna ne dedi biliyor musun? ‘Şu bizim tembel öküz eğer yarına kadar iyileşmezse onu satacağım. Zaten bir hayrını görmüyorum.’ dedi. Benden sana söylemesi, ayağını ona göre denk al!” demiş.

Öküz korkudan öyle bir böğürmüş ve gürültüyle yerinden sıçramış ki, köylü ahırda neler oluyor diye gelip bakmak zorunda kalmış. Öküzünü ayakta görünce pek sevinmiş. Ertesi gün öküzü işe koşmuş. O günden sonra öküz yaptığı işlerden hiç yakınmamış.