Cilt Hastalıkları Uzmanı

Uzm. Dr. Dua Cebeci

Güneş Alerjisi nedir?

 

Güneş Alerjisi, güneş ışınlarının deride yol açtığı zararlı etkiler sonucu ortaya çıkan değişik klinik durumları kapsayan bir ifadedir. Bunlara fotodermatoz da denir. Özellikle vücudun güneş ışınlarına doğrudan maruz kalan bölgelerinde kızarıklık, kaşıntı, kabarıklık, şişlik gibi deri döküntülerinin ortaya çıkmasıdır.

 

Güneşe aşırı maruziyet sonrası oluşan serbest oksijen ve hidroksil radikallerinin neden olduğu doku ve hücre harabiyeti meydana gelir. Cilt yapısına ve maruziyet süresine bağlı olarak değişmekle birlikte herkeste görülebilen bir durumdur. Bazı ilaçlar, parfüm, sabun, krem gibi bazı kimyasallar, ya da bazı bitki yaprakları ve otlar güneş ışınları ile birleştiğinde ciltte kaşıntılı egzama benzeri görünüme yol açar.

 

Güneş allerjisi sıklıkla güneş ışınlarının daha dik açılarla yeryüzüne ulaştığı ilkbahar ve yaz aylarında görülür. Yaz aylarında güneşe sürekli maruz kalan cilt sertleşir ve güneş alerjisi geliştirme olasılığı azalır.

 

Güneş alerjisi ile güneş yanığını birbirinden ayırt etmek gerekir. Aslında güneş alerjisi ürtiker gibi aşırı duyarlılık reaksiyonudur. Güneşe çıkıldığı anda başlayarak kendini kaşıntı, kızarıklık, kabarıklık ile gösterirken, güneş yanığı ölçüsüz güneşe maruz kalan her insanda cilt renginde koyulaşma (bronzlaşma) ve kızarma ile kendini gösterir.

 

Güneş Alerjisinin Belirtileri nelerdir?

 

Güneş alerjisinin, cildin büyük bir bölümüne yayılması halinde farklı belirtiler de görülebilmektedir.

 

Düşük tansiyon ortaya çıkabilir.

 

Şiddetli baş ağrısına neden olabilir.

 

Mide bulantısı bile gelişebilir.

 

Nefes alıp vermede zorluk yaşanabilir.

 

Güneş Alerjisi Tanısı Nasıl Konulur?

 

Uzman hekimler ya da dermatologlar güneş alerjisinin oluştuğunu muayene sırasında anlayabilmektedir. Güneş alerjisi genelde güneşe maruz kalındıktan 1-2 dakika içinde oluştuğu için hekimler genelde teşhis koyabilmek için, ‘Kızarıklıklar güneşe çıktıktan ne kadar süre sonra oluştu?’ sorusunu soracaktır. Teşhisin doğrulanması için test yapılması gerekmektedir.

 

Buna rağmen ayırıcı tanı için farklı testlerden faydalanılabilir. Bu testlerden bazıları şunlardır:

 

Ultraviyole (UV) Işık Testi

 

Fototest olarak da adlandırılan bu tetkik, cildin farklı dalga boylarındaki ultraviyole ışığına nasıl tepki verdiğini görmek için yapılır. Hangi tip güneş alerjisine sahip olduğunuzun belirlenmesi için faydalı olabilir.

 

 

Foto Yama Testi

 

Bu testte, yaygın güneş alerjisi tetikleyicileri doğrudan cildinize uygulanır. Bir gün sonra, cilde belirli bir dozda ultraviyole ışınları verilir. Işına maruz kalan cilt bölgesinde bir reaksiyon meydana gelmesi durumunda alerjinin test edilen maddeyle direkt bağlantılı olduğu sonucunu doğurur.

 

Biyokimyasal Kan Testleri ve Deri Örnekleri

 

Hekim, semptomların güneş alerjisi yerine altta yatan farklı rahatsızlıklardan kaynaklandığını düşünürse bu testlerden bazılarını isteyebilir.

 

 

Tedavi

 

Klinik tabloya göre tedaviler değişiklik  göstermekle birlikte, hafif olgularda topikal steroidli kremler ve nemlendiriciler yeterlidir.

 

Kullanılan ilaçlar; kortikosteroid içeren kremler, reçetesiz olarak ve daha güçlü reçeteli formlarda mevcuttur. Şiddetli bir alerjik cilt reaksiyonu için doktorunuz, prednizon gibi kısa süreli kortikosteroid hapları reçete edebilir. Reçetesiz satılan ilaçları doktorunuza danışmadan kullanmamanız gereklidir. Şiddetli güneş alerjiniz varsa, doktorunuz cildinizin her bahar kademeli olarak güneş ışığına alışmasını da önerebilir.

 

Fototerapide, vücudunuzun sıklıkla güneşe maruz kalan bölgelerine ultraviyole ışığı yaymak için özel bir lamba kullanılır. Genellikle birkaç hafta boyunca haftada birkaç kez yapılır. Nadiren de olsa  hidroksiklorokinler ve diğer tedavi seçenekleri tercih edilebilir.

Güneş Alerjisinden Korunma

 

Güneş hassasiyeti olan kişiler özellikle  güneş ışınlarının dik olarak geldiği 09.00-16.00 saatleri arasında güneşe çıkmaktan kaçınmalıdır. Güneş gözlüğü, şapka, açık renkli uzun giysiler giyerek kendilerini güneşten koruyabilirler. Güneş temasının engellenemediği durumlarda güneş koruyucular (En az faktör 30 )kullanılmalıdır.

 

Bu koruyucu kremler; yüz ve boyun için 1 çay kaşığı, her bir kol için 1 çay kaşığı, bacak için 2 çay kaşığı ve gövde önü ve sırt için 2 çay kaşığı miktarda yeterlidir. Güneşe çıkmadan yarım saat önce sürülmeli, her 2 saatte bir, ayrıca yıkanma ve kurulanma sonrası tekrarlanmalıdır.

 

Unutulmaması gerekir ki yazın oluşan her döküntü güneş alerjisi değildir! Bu nedenle deride döküntü geliştiğinde mutlaka bir uzman görüşü alınmalı ve tedavi doktor önerisine göre yapılmalıdır.