Bebeklerde Güvenli ve Sağlıklı Bağlanma

Uzm. Psikolojik Danışman Afet Kalavasonlu

Yenidoğan bir bebek için beslenme, sevgi ve güven gibi birincil ihtiyaçların olduğunu ve bunları anne baba olarak bizlerin en doğru şekilde sağlaması gerektiğini hepimiz bilmekteyiz.

Bebeğin fizyolojik sağlığının yanında duygusal ihtiyaçlarının da karşılanması ona birincil derecede bakım veren anne ile arasında sağlıklı ve güvenli bağlanma oluşmasına katkı sağlar. Bu bağ bebeğin sosyal, zihinsel ve duygusal gelişimini destekler, ileriki hayatında kuracağı arkadaşlıklarını, flört ilişkilerini, dünyayı güvenli ya da güvensiz bir yer olarak görüşünü, hayata bakış açısını, kısacası kişiliğini etkiler.

Her anne-baba ve çocuk arasında bir bağ oluşur fakat bağlanmanın şekli bebeğin ihtiyaçlarının nasıl karşılandığı ve karşılanıp karşılanmamasına göre değişir. Bebek daha çok vakit geçirdiği kişiye değil ihtiyacı olanı bulup ihtiyacını karşılayan kişi ile arasında daha sağlıklı bir bağ geliştirir.

Ebeveynleri ile arasında güvenli bağlanma oluşan çocuklar hayatlarının her anında anne babalarının yanlarında olduğunu ve ne olursa olsun kendilerini seveceğini bilirler. Ebeveynleri yanlarındayken çevrelerini rahatça inceleyip keşfederler ve anne babalarına sıkça soru sorup yaşadıkları dünyayı tanımaya çalışırlar ve bu sosyalliklerini önce anne babalarıyla paylaşırlar. Ebeveynlerinin yoğunluklarına başta tepki gösterseler bile hemen sakinleşirler. Tam tersi durumlarda ise çocuklar ebeveynlerinden ayrı olmaya çok tepki gösterir ya da ilgisiz olur, anne baba döndüğü zaman da sakinleşmez ya da ilgisizliğini korur.

Güvenli bağlanan çocuklar olumsuz duygularla baş edebilme konusunda daha iyidir. Ayrıca problem çözme becerileri de oldukça gelişmiştir. Etraflarında olan olaylara daha duyarlı olup, insanların duygularına önem verirler ve empati yetenekleri gelişmiştir.

Bağlanmanın en önemli detayı güven duygusudur. Fiziksel ihtiyaçlarının yanında duygusal ihtiyaçlarının da karşılandığı bebek önce ebeveynleri ile sonra da sosyal çevresiyle güvenli bağlanma oluşturur. Benlik yapısını ve dünyaya bakışını geliştirir.

Bağlanma 8 ile 12. Hafta ve 6 ay arasında kendini göstermeye başlasa da doğduğu andan itibaren emzirme ile bebeğin fiziksel ve duygusal ihtiyaçları karşılanmalıdır.

Bebek ile güvenli bir bağlanma oluşturmak için ebeveynlerin dikkat etmesi gereken noktalar:

  • Bebeğin duygularını anlamaya çalışmak ve ulaşılabilir olmak, korktuğunda, ağladığında, mutlu olduğunda anne babasının dikkatinin üzerinde olduğunu bilmesi gerekir.
  • Doğduğu andan itibaren onun seviyesine inerek göz teması kurmak ve onunla konuşmak ebeveyn-çocuk arasındaki bağı güçlendirir.
  • Evden hiçbir zaman gizlice çıkmamak, gidileceği zaman vedalaşıp geri gelineceğini özellikle belirtmek çocuğun kendini terk edilmiş hissetmemesini sağlar.
  • Gün içerisinde uzunca bir süre ayrı kaldıktan sonra eve dönüldüğünde çocuğun ihtiyacına uygun olarak birlikte vakit geçirilmesi çocukta anne babasının onu ihmal etmediği algısını yaratır ve kendini güvende hissetmesine yardımcı olur.