Konuk Yazar: Çocuk Nörolojisi Uzmanı Dr. Sabiha Güngör Raif
Febril nöbet 6 ay- 6 yaş arasındaki çocuklarda görülür. Ateşe bağlı ortaya çıkan, yaşa bağımlı nöbetlerdir. Belli bir yaş aralığında görülür. Ateşin nedeni çocukluk çağında görülen herhangi bir enfeksiyon olabilir. Çocukluk çağı havalelerinin en sık görülenidir. En sık olarak tüm vücutta gevşeme, gözlerini bir noktaya dikme şeklinde nöbet görülür. Bazen nöbetler tüm vücutta veya tek tarafta kol ve bacakta kasılma veya titreme şeklinde olabilir. Havale öncesi ya da sonrasında 38,5 derece veya üstünde ateş vardır. Ateşli havale genellikle kısa sürer; çoğu zaman 3 dakikadan kısadır ve hasta hekime ulaştığında havale bitmiştir. Hastaların 1/4’ünde ateşin ilk bulgusu havale olabilir. Febril nöbetler çok kısa sürdüğü için beyne zarar vermez. Ancak 30 dakikayı aşan bir nöbet beyinde hasara yol açar.
Hastaların yüzde yetmişi ömründe bir kez febril nöbet geçirir. Ancak yüz hastanın on tanesinde, iki veya daha fazla sayıda nöbet görülür. Bu yüzden ailenin çok telaşlanmaması gereken bir durumdur.
Febril nöbetler iki grupta değerlendirilmektedir:
- Basit febril nöbetler: Nöbetler jeneralize (yaygın) olup 15 dakikadan kısa sürer. Aynı gün içinde tekrarlamaz. Ailede febril nöbet öyküsü vardır. Ateş 38 dereceden yüksektir.
- Komplike febril nöbetler: Ateş hafif yüksekken nöbet ortaya çıkar. Nöbet süresi 15 dakikadan uzundur. Fokal (tek taraflı) nöbet ve postiktal nörolojik defisit gözlenebilir. Aynı gün içinde tekrarlayabilir.
Nöbetin tekrarlama riskleri
- İlk ateşli havalenin bir yaşın altında geçirilmesi
- Birinci derece yakınlarda sara ya da ateşli havale öyküsünün bulunması
- Sık enfeksiyon geçirme
- Havalenin ateş hafif yüksekken (38 derecenin altında) ortaya çıkması
- Ateş yükselmesiyle havale arasındaki sürenin 2 saatten kısa olması
Aileye bilgi ve uyarılar:
- Ateşli havalede ailesel yatkınlık olabilir
- Ateşli havale sara nöbeti değildir
- Üç yaştan sonra tekrarlama riski düşüktür
- Kısa süreli ateşli havale beyin hasarı yapmaz
- Aşı uygulaması risk taşımaz
Aile Olarak Neyi Bilmeliyiz
Ateşli nöbet, ateşli durumlarda görüldüğü için, ateşin fark edilmesi ve uygun şekilde düşürülmesi hastayı rahatlatacaktır. Aileler, vücut ısısını ölçmeyi, ateşi düşürmeyi, nöbet sırasında yapılacakları bilmelidir. Koltuk altından ölçülen ısı 37 derece, makattan ölçülen ısı 38 derece veya üzerinde ise çocuğun ateşi var demektir. Çocuk ateşli ise önce üzerindeki giysileri soyulur. Sonra ateş düşürücü şurup veya fitil verilir. Otuz dakika sonra çocuğun ateşi tekrar ölçülür. Yüksekse, çocuğa ılık suyla duş yaptırılır.
Ateşli nöbet sırasında ne yapılabilir?
- Hastayı yan yatırın, böylece ağız salgılarının hastanın akciğerlerine kaçmasını önleyebilirsiniz.
- Başının altına elinizi veya bir yastığı koyun.
- Ağzını açmaya, kaşık,parmak sokmaya çalış- mayınız, hastaya zarar verirsiniz.
- Nöbet geçene kadar bekleyip hastayı gözleyiniz.
- Eğer hekiminiz nöbeti durdurmak için DİAZEM fitil önerdiyse uygulayınız.
- Nöbet durduktan sonra hastayı en yakın sağlık kuruluşuna götürünüz.